📑 فهرست مطالب
مراحل شکایت از کلاهبرداری اینترنتی
راهنمای جامع و قانونی برای پیگیری جرایم سایبری در پلیس فتا و دستگاه قضایی ایران
کلاهبرداری اینترنتی یکی از شایع‌ترین جرایم دنیای دیجیتال در ایران است که هر ساله هزاران نفر قربانی آن می‌شوند. آگاهی از مراحل شکایت از کلاهبرداری اینترنتی و نحوه پیگیری آن در پلیس فتا و دستگاه قضایی، می‌تواند از ضررهای مالی و روحی بسیاری جلوگیری کند. در این مقاله به زبان ساده و بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران، مراحل دقیق شکایت را توضیح می‌دهیم.
🔹 مفهوم کلاهبرداری اینترنتی
کلاهبرداری اینترنتی به هر نوع عملی گفته می‌شود که فردی با استفاده از اینترنت، شبکه‌های اجتماعی یا درگاه‌های بانکی جعلی، اقدام به فریب دیگران برای به‌دست آوردن مال یا اطلاعات شخصی آن‌ها کند.
بر اساس ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه‌ای، هر کس به طور غیرمجاز از داده‌ها، سیستم‌ها یا ابزارهای الکترونیکی دیگران برای کسب منافع مالی استفاده کند، مرتکب کلاهبرداری رایانه‌ای شده است و قابل مجازات است.
🔹 مراحل شکایت از کلاهبرداری اینترنتی
مراحل شکایت از این نوع جرم به‌صورت مرحله‌ای و رسمی به شرح زیر است:
1. جمع‌آوری مدارک و مستندات
پیش از ثبت شکایت، باید تمام شواهد و مدارک خود را آماده کنید. شامل:
- اسکرین‌شات از چت‌ها، پیام‌ها یا صفحه پرداخت جعلی
- شماره کارت بانکی که وجه به آن واریز شده
- زمان دقیق تراکنش یا ارتباط
- لینک صفحه، شماره تلفن یا شناسه کاربر مجرم
داشتن این مدارک به مأموران پلیس فتا و دادسرا کمک می‌کند تا سریع‌تر کلاهبردار را شناسایی کنند.
2. ثبت شکایت در سامانه پلیس فتا
پس از آماده‌سازی مدارک، به سامانه رسمی پلیس فتا به نشانی www.cyberpolice.ir مراجعه کنید.
در بخش «ثبت گزارش مردمی» یا «ثبت شکایت»، فرم مربوط را تکمیل کرده و مدارک خود را بارگذاری نمایید. پس از ثبت، به شما کد رهگیری داده می‌شود که برای پیگیری مراحل بعدی ضروری است.
3. مراجعه به دادسرا یا کلانتری تخصصی
در برخی موارد، پس از ثبت اینترنتی شکایت، از شما خواسته می‌شود که به دادسرای جرایم رایانه‌ای محل سکونت یا وقوع جرم مراجعه کنید.
در آنجا شکایت شما به‌صورت رسمی ثبت شده و پرونده برای بررسی فنی و حقوقی به پلیس فتا ارسال می‌شود.
بر اساس ماده ۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری، هر شخصی که از وقوع جرم ضرر دیده باشد، حق دارد علیه مرتکب، شکایت کیفری مطرح کند.
4. بررسی فنی توسط پلیس فتا
در این مرحله، کارشناسان پلیس فتا با بررسی داده‌ها و رد‌یابی‌های فنی (از جمله IP، تراکنش‌های بانکی و شماره‌های تلفن)، سعی در شناسایی مجرم دارند.
در صورت شناسایی هویت یا حساب بانکی مقصد، پرونده به دادسرا بازگردانده می‌شود تا دستور مسدودسازی حساب و احضار متهم صادر گردد.
5. پیگیری قضایی در دادسرا
دادسرا پس از دریافت گزارش پلیس فتا، ممکن است اقدامات زیر را انجام دهد:
- احضار فرد متهم یا صاحب حساب بانکی
- صدور دستور توقیف وجه کلاهبرداری شده
- ارجاع پرونده به شعبه بازپرسی
قاضی پرونده پس از بررسی مستندات و دفاعیات طرفین، در صورت احراز جرم، قرار جلب به دادرسی و سپس کیفرخواست صادر می‌کند.
6. صدور حکم و مجازات کلاهبردار
بر اساس ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات)، کسی که با استفاده از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی و به‌صورت غیرمجاز، مال یا وجهی را از دیگری برباید، به حبس از یک تا پنج سال و جزای نقدی معادل مال برده شده محکوم می‌شود.
اگر جرم به‌صورت سازمان‌یافته یا با هویت جعلی انجام شده باشد، مجازات می‌تواند تا دو برابر افزایش یابد.
🔹 نکات مهم هنگام شکایت
🔹 مدت زمان بررسی شکایت
مدت زمان رسیدگی به پرونده کلاهبرداری اینترنتی بسته به پیچیدگی پرونده متفاوت است. در پرونده‌های ساده معمولاً بین ۲ تا ۴ هفته زمان می‌برد تا نتیجه بررسی اولیه اعلام شود. در پرونده‌های پیچیده یا با مبالغ بالا، ممکن است چند ماه طول بکشد.
🔹 هزینه شکایت از کلاهبرداری اینترنتی
ثبت شکایت در پلیس فتا رایگان است، اما اگر پرونده وارد مراحل قضایی شود، ممکن است نیاز به پرداخت هزینه دادرسی داشته باشید. در صورت تمایل می‌توانید از وکیل جرایم سایبری نیز برای تسریع در روند رسیدگی کمک بگیرید.
🔹 آیا می‌توان رضایت داد و شکایت را پس گرفت؟
بله. طبق ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی، جرم کلاهبرداری از نوع غیرقابل گذشت است، اما در صورتی که متهم وجه را بازگرداند و شاکی رضایت دهد، دادگاه می‌تواند تخفیف در مجازات در نظر بگیرد.
🔹 جمع‌بندی
اگر قربانی کلاهبرداری اینترنتی شدید، مهم‌ترین اقدام شما ثبت سریع شکایت در پلیس فتا و حفظ مدارک است. هرگونه تأخیر، حذف چت‌ها یا پاک شدن شواهد می‌تواند باعث سخت‌تر شدن پیگیری شود. شناخت مراحل قانونی، آشنایی با حقوق خود و رعایت اصول امنیتی، بهترین سلاح شما در برابر کلاهبرداران اینترنتی است.
📞 اطلاعات تماس پلیس فتا
- سایت رسمی: www.cyberpolice.ir
- شماره تماس: ۰۹۶۳۸۰
- نشانی دفاتر: در تمام مراکز استان‌ها و شهرهای بزرگ