✅ مسئولیت کارفرما در حوادث ناشی از کار
بررسی حقوق کارگر و تعهدات قانونی کارفرما در حوادث شغلی با استناد به قانون کار جمهوری اسلامی ایران
📌 فهرست مطالب
مقدمه
حوادث کاری ممکن است در هر محیطی اتفاق بیفتد. قانون کار و تأمین اجتماعی برای حمایت از کارگران، مسئولیت روشنی برای کارفرما در نظر گرفته است. در این مقاله بررسی می‌کنیم که در صورت بروز حادثه، چه اقداماتی باید انجام شود و کارفرما چه وظایفی دارد.
۱. حادثه ناشی از کار چیست؟
ماده ۶۰ قانون تأمین اجتماعی می‌گوید:
«حادثه ناشی از کار، حادثه‌ای است که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه‌شده اتفاق می‌افتد.»
این حوادث می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- حوادث هنگام انجام کار مستقیم
- حوادث حین مأموریت اداری
- حوادث مسیر رفت و برگشت (در شرایط خاص)
- برخورد با دستگاه‌ها یا مواد خطرناک
۲. مسئولیت قانونی کارفرما
بر اساس ماده ۹۱ قانون کار:
«کارفرما موظف است با رعایت مقررات حفاظت فنی و بهداشت کار، از بروز حوادث جلوگیری نماید.»
وظایف اصلی کارفرما شامل موارد زیر است:
- ارائه آموزش‌های ایمنی به کارکنان
- تهیه وسایل ایمنی مانند کفش، کلاه و دستکش
- ایمن‌سازی محیط کار و ماشین‌آلات
- بیمه کردن کلیه کارگران نزد سازمان تأمین اجتماعی
۳. وظیفه کارفرما هنگام حادثه
اگر حادثه‌ای برای کارگر رخ دهد، کارفرما باید بلافاصله اقدامات زیر را انجام دهد:
- انتقال مصدوم به مرکز درمانی در سریع‌ترین زمان
- اعلام کتبی حادثه به تأمین اجتماعی حداکثر تا ۳ روز کاری
- ارائه گزارش کامل حادثه
- همکاری با بازرسان ایمنی
۴. حقوق کارگر آسیب‌دیده
در صورت وقوع حادثه، کارگر از مزایای قانونی زیر برخوردار است:
| نوع حمایت | توضیح |
|---|---|
| درمان رایگان | پوشش کامل درمانی از سوی تأمین اجتماعی |
| غرامت ایام بیماری | پرداخت دو سوم حقوق در دوره درمان |
| مستمری ازکارافتادگی | در صورت ناتوانی دائم یا جزئی، پرداخت مستمری مادام‌العمر |
| دیه یا خسارت | در صورت قصور کارفرما، کارگر مستحق دریافت دیه است |
۵. آیا کارفرما می‌تواند فرار کند؟
خیر. اگر حتی سهل‌انگاری از جانب کارگر باشد اما:
- کارفرما آموزش لازم نداده باشد
- وسایل ایمنی تهیه نکرده باشد
- بازرسی ایمنی نداشته باشد
طبق رویه قضایی، کارفرما همچنان مقصر و مسئول اصلی شناخته می‌شود.
۶. شکایت از کارفرما در صورت تخلف
در صورت کوتاهی یا تخلف کارفرما، کارگر می‌تواند اقدامات زیر را انجام دهد:
- مراجعه به اداره کار و ثبت شکایت
- ارائه مدارک پزشکی، گزارش حادثه و گواهی تأمین اجتماعی
- ارائه دادخواست به کمیته حل اختلاف یا دادگاه کیفری (در موارد فوت یا جرح شدید)
- وراث کارگر فوت‌شده نیز می‌توانند علیه کارفرما شکایت کنند
📌 جمع‌بندی
قانون کار با صراحت از حقوق کارگر در برابر حوادث شغلی حمایت می‌کند. کارفرما موظف است تمامی اقدامات ایمنی را انجام دهد، کارگر را بیمه کند و در صورت وقوع حادثه، هزینه‌ها و خسارات را جبران نماید. عدم اجرای این موارد، مسئولیت حقوقی و کیفری دارد.
📚 منابع قانونی
- قانون کار جمهوری اسلامی ایران (مواد ۸۵، ۹۰، ۹۱، ۹۵)
- قانون تأمین اجتماعی (مواد ۶۰، ۶۶، ۹۰، ۱۸۳)
- آیین‌نامه حفاظت فنی و بهداشت کار
- آراء وحدت رویه دیوان عدالت اداری