فهرست مطالب:
مقدمه
طلاق توافقی، ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین روش برای پایان دادن به زندگی زناشویی است، مشروط بر اینکه زوجین بر سر مسائل اصلی مانند مهریه، نفقه، حضانت و جهیزیه توافق کامل داشته باشند. این نوع طلاق در قانون ایران مشروع شمرده شده و از طریق مراجعه به دادگاه خانواده قابل انجام است. در این مقاله به صورت مرحله‌به‌مرحله روند طلاق توافقی و مدارک مورد نیاز آن را بررسی می‌کنیم.
تعریف طلاق توافقی
مطابق ماده 25 قانون حمایت خانواده مصوب 1391:
در صورتی که زوجین متقاضی طلاق توافقی باشند، دادگاه باید موضوع را به مرکز مشاوره خانواده ارجاع دهد. در صورت تأیید عدم امکان سازش، دادگاه گواهی عدم امکان سازش صادر می‌کند.
در طلاق توافقی، زن و شوهر به‌صورت مشترک تصمیم به جدایی گرفته و برای حل‌وفصل موضوعات مالی و غیرمالی توافق کتبی تنظیم می‌کنند.
مراحل طلاق توافقی در ایران
1. ثبت درخواست در سامانه تصمیم یا نوبت‌دهی طلاق
از آذر 1397، تمامی متقاضیان طلاق توافقی باید ابتدا در سامانه تصمیم ثبت‌نام کنند:
https://zaman.behzisti.net
زوجین باید اطلاعات فردی خود را وارد کرده و مرکز مشاوره تعیین‌شده توسط سازمان بهزیستی را برای مراجعه انتخاب کنند.
2. حضور در جلسات مشاوره خانواده
حداقل ۳ جلسه مشاوره اجباری برگزار می‌شود. هدف این جلسات جلوگیری از فروپاشی خانواده و تلاش برای سازش است.
طبق ماده 16 آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت خانواده: در صورت عدم حصول سازش، گزارش مشاور به همراه نظر نهایی به دادگاه ارسال می‌شود.
3. تنظیم دادخواست طلاق توافقی
زوجین باید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست طلاق توافقی را ثبت کنند. اطلاعات لازم:
- توافق‌نامه مکتوب زوجین درباره مهریه، نفقه، اجرت‌المثل، حضانت، جهیزیه
- تعیین وضعیت بارداری (توسط گواهی پزشکی قانونی یا اعلام زوجین)
4. ارجاع به دادگاه خانواده
پس از ثبت دادخواست، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع می‌شود و معمولاً جلسه‌ای برای اطمینان از صحت توافق برگزار می‌شود.
5. صدور گواهی عدم امکان سازش
در صورت تأیید قاضی، گواهی عدم امکان سازش صادر می‌شود. این گواهی ۳ ماه اعتبار دارد و زوجین باید در این بازه به دفترخانه مراجعه کنند.
6. ثبت طلاق در دفترخانه رسمی
با ارائه گواهی عدم امکان سازش به دفتر طلاق، ثبت رسمی انجام می‌شود. مدارک اضافی ممکن است نیاز باشد مانند:
- گواهی بکارت یا عدم بارداری
- آزمایش خون
مدارک لازم برای طلاق توافقی
- شناسنامه و کارت ملی زوجین (اصل + کپی)
- عقدنامه (سند ازدواج)
- گواهی جلسات مشاوره طلاق (سامانه تصمیم)
- متن توافق‌نامه زوجین
- دادخواست طلاق توافقی
- گواهی بکارت یا عدم بارداری (در صورت نیاز)
- دو قطعه عکس ۳×۴
- معرفی‌نامه مشاور یا نامه بهزیستی
نکات مهم و قانونی
- طلاق توافقی نیازی به حضور وکیل ندارد ولی داشتن وکیل مفید است.
- در صورت داشتن فرزند، حضانت و ملاقات باید مشخص شود.
- اگر زن حق طلاق نداشته باشد، طلاق تنها با حضور مشترک انجام‌پذیر است.
تبصره‌ها و مواد قانونی مرتبط
تبصره ماده 25 قانون حمایت خانواده:
در صورت عدم مراجعه یکی از طرفین به مرکز مشاوره، دادگاه باید موضوع را بررسی و تصمیم مقتضی اتخاذ نماید.
ماده 1146 قانون مدنی:
طلاق به اراده مرد واقع می‌شود، ولی در طلاق توافقی این اختیار مشترک است و با رضایت زن و مرد انجام می‌پذیرد.
ماده 29 قانون حمایت خانواده:
دادگاه در زمان صدور حکم طلاق، باید تکلیف موارد مالی (مهریه، نفقه، اجرت‌المثل) و حضانت فرزند را روشن کند.
نتیجه‌گیری
طلاق توافقی در قوانین ایران، روندی قانونی و نسبتاً سریع دارد، مشروط به اینکه زوجین در تمامی مسائل به توافق کامل رسیده باشند. رعایت مراحل قانونی و تهیه مدارک مورد نیاز، می‌تواند از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کند. مشورت با یک وکیل متخصص خانواده نیز می‌تواند در تسهیل و تسریع این روند مؤثر باشد.