✅ شکایت کیفری چک برگشتی و مدارک لازم
راهنمای کامل پیگیری چک برگشتی از طریق دادسرا با استناد به قانون صدور چک جمهوری اسلامی ایران
📌 فهرست مطالب
مقدمه
چک برگشتی یکی از رایج‌ترین مشکلات مالی در جامعه است. قانون صدور چک، ضمانت اجرای کیفری را برای حمایت از دارنده چک پیش‌بینی کرده است. در این مقاله با مراحل، مدارک و نکات شکایت کیفری آشنا می‌شوید.
۱. شرایط کیفری شدن چک برگشتی
مطابق ماده ۱۰ قانون صدور چک، شرایط زیر برای طرح شکایت کیفری الزامی است:
- چک باید عادی و بدون وعده باشد.
- چک باید ظرف ۶ ماه از تاریخ صدور به بانک ارائه شود.
- گواهی عدم پرداخت دریافت شده باشد.
- شکایت باید ظرف ۶ ماه از تاریخ گواهی ثبت شود.
۲. مواردی که مانع شکایت کیفری می‌شوند
بر اساس تبصره‌های ماده ۱۳ قانون صدور چک، در این موارد، امکان شکایت کیفری وجود ندارد:
- چک وعده‌دار یا تضمینی
- چک بابت امانت یا قرارداد خاص
- چک سفیدامضاء
- انتقال چک بدون رعایت مهلت‌ها
۳. مراحل شکایت کیفری چک
برای شکایت کیفری باید مراحل زیر را طی کنید:
مرحله ۱: مراجعه به بانک
ارائه چک و دریافت گواهی عدم پرداخت با کد رهگیری
مرحله ۲: تهیه مدارک
| مدرک | توضیح |
|---|---|
| اصل چک | با مهر و کد رهگیری شعبه بانک |
| گواهی عدم پرداخت | صادره از بانک |
| کارت ملی | برای احراز هویت شاکی |
| فرم شکایت | از دفاتر خدمات قضایی تهیه می‌شود |
مرحله ۳: ثبت شکایت
از طریق سامانه ثنا و دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
مرحله ۴: ارجاع به دادسرا
پرونده به دادسرای محل وقوع بانک ارسال و به دادیاری یا بازپرس ارجاع می‌شود
۴. مجازات کیفری چک برگشتی
مطابق ماده ۱۰ قانون، در صورت اثبات تخلف، مجازات‌های زیر اعمال می‌شود:
| مبلغ چک | مجازات |
|---|---|
| کمتر از ۲۰ میلیون تومان | حبس تا ۶ ماه |
| بین ۲۰ تا ۱۰۰ میلیون | حبس ۶ ماه تا ۱ سال |
| بیش از ۱۰۰ میلیون | حبس ۱ تا ۲ سال + محرومیت از دسته چک |
۵. نکات کلیدی موفقیت در شکایت
- از چک وعده‌دار یا امانی استفاده نکنید
- از پشت‌نویسی یا شرط در چک بپرهیزید
- در مهلت ۶ ماهه اقدام کنید
- در صورت پرداخت وجه چک، رضایت‌نامه رسمی بگیرید
۶. تبدیل شکایت کیفری به حقوقی
در صورتی که مهلت شکایت کیفری گذشته باشد یا دلایل قانونی کافی وجود نداشته باشد، دارنده می‌تواند از طریق دادگاه حقوقی وجه چک را مطالبه کند.
📌 جمع‌بندی
شکایت کیفری چک برگشتی روشی قانونی، سریع و مؤثر برای وصول وجه چک است. رعایت دقیق شرایط و مهلت‌های قانونی نقش مهمی در موفقیت شکایت دارد. اگر شرایط فراهم نباشد، می‌توان از مسیر حقوقی اقدام کرد.
📚 منابع قانونی
- قانون صدور چک مصوب ۱۳۵۵ و اصلاحات ۱۳۹۷
- ماده ۱۰، ۱۳ و ۱۴ قانون صدور چک
- دستورالعمل بانک مرکزی درباره چک صیادی
- آرای وحدت رویه دیوان‌عالی کشور